Pszczoły i dzikie zapylacze – sekretny składnik kuchni Powiatu Tarnowskiego
W sercu Małopolski, gdzie łagodne wzgórza Pogórza przechodzą w żyzne doliny, znajduje się Powiat Tarnowski – region o głęboko zakorzenionej tradycji kulinarnej i bogactwie lokalnych produktów. Jabłka, śliwki, miód, warzywa, zioła – wiele z tych smaków nie istniałoby w obecnej postaci, gdyby nie cicha, codzienna praca pszczół i dzikich zapylaczy.
Zapylacze – fundament lokalnego rolnictwa
Ponad 70% roślin użytkowych i dzikich w Polsce wymaga zapylenia przez owady. Pszczoły miodne, trzmiele, murarki, a także motyle i muchówki pracują bez wytchnienia na rzecz urodzaju, zapewniając:
- obfite plony sadów i warzywników,
- lepszą jakość i smak owoców,
- utrzymanie różnorodności biologicznej, niezbędnej dla stabilności ekosystemów.
W Powiecie Tarnowskim, gdzie dominują małe i średnie gospodarstwa rodzinne, ta naturalna symbioza między człowiekiem a przyrodą przetrwała – a dzięki niej przetrwały też lokalne smaki.
Smaki Tarnowskiego – dziedzictwo wspierane przez pszczoły
Kuchnia tego regionu to nie tylko przepisy – to żywa historia przekazywana z pokolenia na pokolenie. Wśród najbardziej charakterystycznych produktów i potraw, które zawdzięczają swoje istnienie pracy zapylaczy, znajdują się:
- Suska sechlońska – wędzona śliwka o wyjątkowym aromacie.
- Jabłka z rejonu Tuchowa, Rzepiennika i Ciężkowic – cenione za smak i trwałość.
- Miody z Pogórza oraz doliny Dunajca i Białej – lipowe, akacjowe, gryczane.
- Zupy i przetwory z dyni, buraków i ogórków – roślin, które również korzystają z zapylania.
- Wypieki z dodatkiem miodu i orzechów – jak pierniki, kołacze czy miodowniki.
Bez zapylaczy lokalna kuchnia utraciłaby nie tylko część surowców, ale też swój autentyczny charakter.
Pszczoły jako część krajobrazu kulturowego
Region tarnowski to nie tylko kuchnia – to również krajobraz ukształtowany przez pokolenia: mozaika łąk, sadów, miedz, przydrożnych lip i zagajników. To właśnie tam znajdują swoje siedliska dzikie pszczoły i inne zapylacze. Ich obecność jest dowodem na zdrowie ekosystemu – a ich zniknięcie byłoby nie tylko stratą przyrodniczą, ale i kulturową.
Jak możemy wspólnie chronić smak regionu?
- Sadźmy rośliny miododajne w ogrodach, przy szkołach i instytucjach.
- Zachowujmy stare odmiany drzew owocowych, które wspierają różnorodność.
- Kupujmy lokalne produkty, wspierając rolników i pszczelarzy.
- Ograniczajmy chemię w ogrodach i na polach.
- Edukacja dzieci i młodzieży – poprzez warsztaty pszczelarskie i ogrodnicze.
Dziedzictwo kulinarne Powiatu Tarnowskiego rośnie dzięki pszczołom. Chroniąc zapylacze, chronimy nie tylko przyrodę – lecz również smak, historię i tożsamość regionu.
Projekt zrealizowany przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego
